Οι μυστηριώδεις καρχαρίες που περπατούν στη στεριά...


@Μια ομάδα ερευ­νη­τών από το Πα­νε­πι­στή­μιο της Φλό­ρι­ντα και το Πα­νε­πι­στή­μιο Τζέιμς Κουκ της Αυ­στρα­λί­ας με­λέ­τη­σαν ένα μο­να­δι­κό είδος καρ­χα­ρία που ονο­μά­ζε­ται καρ­χα­ρί­ας επω­μί­δα. Τα νεαρά μέλη αυτού του εί­δους έχουν μάθει να περ­πα­τούν στη στε­ριά χρη­σι­μο­ποιώ­ντας τα πτε­ρύ­γιά τους που έχουν σχήμα κου­πιού. Μπο­ρούν επί­σης να ζή­σουν χωρίς οξυ­γό­νο για δύο πε­ρί­που ώρες, ανα­ζη­τώ­ντας θή­ρα­μα σε πε­ριο­χές υφά­λων όπου οι πε­ρισ­σό­τε­ροι άλλοι καρ­χα­ρί­ες δεν θα πή­γαι­ναν ποτέ.
Δε­δο­μέ­νου ότι οι καρ­χα­ρί­ες επω­μί­δες είναι γνω­στό ότι τρέ­φο­νται μόνο με υδρό­βια ζώα όπως μικρά ψάρια και όχι με ζώα της ξηράς, περ­πα­τούν κυ­ρί­ως μέσα και γύρω από τον ύφαλο. Κατά τη διάρ­κεια της με­λέ­της, οι ερευ­νη­τές πα­ρα­τή­ρη­σαν ότι με­ρι­κές φορές οι καρ­χα­ρί­ες περ­πα­τού­σαν μέχρι και 30 μέτρα στην ξηρά χρη­σι­μο­ποιώ­ντας τα πτε­ρύ­γιά τους. Οι πε­ρί­ερ­γες ικα­νό­τη­τες των καρ­χα­ριών αυτών θε­ω­ρού­νται ως ένα εξε­λι­κτι­κό βήμα προς την επι­βί­ω­ση εξαι­τί­ας της συ­νε­χι­ζό­με­νης κλι­μα­τι­κής κρί­σης.
«Τέ­τοια κι­νη­τι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά μπο­ρεί όχι μόνο να είναι βα­σι­κά για την επι­βί­ω­ση, αλλά μπο­ρεί επί­σης να σχε­τί­ζο­νται με τη διαρ­κή φυ­σιο­λο­γι­κή τους από­δο­ση κάτω από δύ­σκο­λες πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κές συν­θή­κες, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων εκεί­νων που σχε­τί­ζο­νται με την κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή», δή­λω­σαν οι ερευ­νη­τές.

Υπάρ­χουν άλλοι καρ­χα­ρί­ες που μπο­ρούν να περ­πα­τή­σουν;
Το επι­στη­μο­νι­κό όνομα του καρ­χα­ρία επω­μί­δα που με­λέ­τη­σαν οι ερευ­νη­τές είναι Hemiscyllium ocellatum. Είναι εν­δια­φέ­ρον ότι δεν είναι το μόνο είδος καρ­χα­ρία που μπο­ρεί να περ­πα­τή­σει. Μια με­λέ­τη που δη­μο­σιεύ­θη­κε το 2020 απο­κα­λύ­πτει ότι του­λά­χι­στον εννέα είδη καρ­χα­ριών έχουν ανα­πτύ­ξει την ικα­νό­τη­τα να περ­πα­τούν στη στε­ριά χρη­σι­μο­ποιώ­ντας τα πτε­ρύ­γιά τους. Όλα ανή­κουν στο γένος Hemiscyllium και τα πε­ρισ­σό­τε­ρα μέλη του γέ­νους πε­ριο­ρί­ζο­νται σε υφά­λους στην πε­ριο­χή του Αρ­χι­πε­λά­γους της Μα­λαι­σί­ας. Ωστό­σο, το Hemiscyllium ocellatum είναι το πρώτο είδος καρ­χα­ρία επω­μί­δα της Πα­πούα (καρ­χα­ρί­ες που κα­τοι­κούν γύρω από τις ακτές της Πα­πούα - Νέας Γουι­νέ­ας, που έχει ανα­πτύ­ξει την ικα­νό­τη­τα αυτή.
Οι με­λε­τη­τές ανα­φέ­ρουν ότι αυτή τους η ικα­νό­τη­τα έχει σχέση με τη δια­σφά­λι­ση της επι­βί­ω­σής τους. Όταν ένα αρ­πα­κτι­κό ακο­λου­θεί τους καρ­χα­ρί­ες επω­μί­δες, αυτοί μπο­ρούν να περ­πα­τή­σουν σε μι­κρές σχι­σμές υφά­λων με τη βο­ή­θεια των πτε­ρυ­γί­ων τους ή, αν χρεια­στεί, μπο­ρεί επί­σης να συρ­θούν στην ξηρά. Επι­πλέ­ον, η ικα­νό­τη­τά τους αυτή, τους επι­τρέ­πει να ανα­ζη­τούν τροφή σε μέρη που είναι πι­θα­νό να αντι­με­τω­πί­σουν λι­γό­τε­ρο αντα­γω­νι­σμό.
Κατά τη διάρ­κεια της με­λέ­της τους, οι ερευ­νη­τές δια­πί­στω­σαν ότι σε σύ­γκρι­ση με πολλά άλλα υδρό­βια είδη, οι καρ­χα­ρί­ες επω­μί­δες είναι κα­λύ­τε­ρα εξο­πλι­σμέ­νοι για να αντι­με­τω­πί­σουν την κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή. Η ικα­νό­τη­τά τους να επι­βιώ­νουν χωρίς οξυ­γό­νο τα κα­θι­στά κα­τάλ­λη­λα για να αντα­πο­κρί­νο­νται στην αυ­ξη­μέ­νη συ­γκέ­ντρω­ση CO2 και να ανέ­χο­νται κα­τα­στά­σεις όπως η υπο­ξία (ανε­πάρ­κεια οξυ­γό­νου στο αίμα και τους ιστούς του σώ­μα­τος) που μπο­ρεί να προ­κύ­ψουν λόγω της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής.
Ο ρυθ­μός εξέ­λι­ξης είναι επί­σης αρ­κε­τά γρή­γο­ρος στους καρ­χα­ρί­ες επω­μί­δες. Για πα­ρά­δειγ­μα, τους πήρε μόνο πε­ρί­που εννέα εκα­τομ­μύ­ρια χρό­νια για να ανα­πτύ­ξουν πτε­ρύ­για που θα μπο­ρού­σαν να τους βοη­θή­σουν να περ­πα­τή­σουν. Αντί­θε­τα, ο καρ­χα­ρί­ας αλω­νι­στής, έπρε­πε να πε­ρι­μέ­νει 55 εκα­τομ­μύ­ρια χρό­νια για να εξε­λι­χθεί. Επι­πλέ­ον, παρά το γε­γο­νός ότι έχουν λι­γό­τε­ρη γε­νε­τι­κή ποι­κι­λό­τη­τα στον πλη­θυ­σμό τους, γεν­νούν νέα είδη με απί­στευ­τες τα­χύ­τη­τες.
Οι ερευ­νη­τές ισχυ­ρί­ζο­νται ότι όταν πρό­κει­ται για την εξε­λι­κτι­κή ανά­πτυ­ξη που επι­κε­ντρώ­νε­ται στην επι­βί­ω­ση, οι καρ­χα­ρί­ες επω­μί­δες πα­ρα­βιά­ζουν όλους τους γνω­στούς κα­νό­νες. Ωστό­σο, απαι­τεί­ται πε­ρισ­σό­τε­ρη έρευ­να για να διε­ρευ­νη­θούν πε­ραι­τέ­ρω οι πα­ρά­γο­ντες που επη­ρε­ά­ζουν το περ­πά­τη­μα και τα άλλα μο­να­δι­κά τα­λέ­ντα των καρ­χα­ριών επω­μί­δων.
Η με­λέ­τη δη­μο­σιεύ­θη­κε στο πε­ριο­δι­κό Integrative and Comparative Biology.

Εικόνα άρθρου