@Σχεδόν το 1/3 των παραλιών με άμμο στον πλανήτη, πολλές από τις οποίες βρίσκονται σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, μπορεί να έχουν εξαφανιστεί έως το τέλος του αιώνα μας (2100), αν συνεχιστεί η κλιματική αλλαγή με το σημερινό ρυθμό. Τουλάχιστον μία στις δέκα ελληνικές παραλίες με άμμο μπορεί να έχει εξαφανιστεί έως τα μέσα του αιώνα μας (2050). Αυτή είναι η δυσοίωνη εκτίμηση μιας νέας μελέτης του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με επικεφαλής έναν Έλληνα επιστήμονα. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Μιχάλη Βουσδούκα του Joint Research Centre στην Ίσπρα της Ιταλίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα κλιματικής αλλαγής "Nature Climate Change", ανέλυσαν δορυφορικές εικόνες, οι οποίες αποκαλύπτουν τη διαχρονική αλλαγή που έχει συμβεί στις παραλίες μετά το 1984. Με βάση αυτά τα ιστορικά στοιχεία, η μελέτη κάνει προβολή των εξελίξεων στο μέλλον με βάση δύο διαφορετικά σενάρια κλιματικής αλλαγής. Όπως δήλωσε ο κ. Βουσδούκας, «για την Ελλάδα προβλέπουμε την απώλεια του 40% έως 50% των παραλιών με άμμο έως το τέλος του αιώνα μας και το 10% έως 13% έως το 2050. Μεταξύ των περιοχών όπου προβλέπεται η μεγαλύτερη διάβρωση των αμμωδών παραλιών, είναι ο Κόλπος Καλλονής στη Λέσβο, η Νότια Λήμνος, ο Πύργος, η Νότια Αττική, ο Θερμαϊκός Κόλπος, η Δυτική Θράκη και πολλές νότιες παραλίες στις Κυκλάδες». Η μελέτη εκτιμά ότι περίπου το 50% των παραλιών με άμμο παγκοσμίως απειλούνται σοβαρά έως το 2100. Ο κίνδυνος διάβρωσης και τελικά εξαφάνισης είναι ιδιαίτερα μεγάλος σε ορισμένες χώρες, όπου ακόμη και πάνω από το 60% των αμμωδών παραλιών μπορεί να χαθούν (π.χ. σε Γκάμπια και σε Γουινέα-Μπισάου).

Οι επιστήμονες υιοθέτησαν συντηρητικές μεταβλητές για την προβολή των αποτελεσμάτων. Αν και οι περισσότερες αμμώδεις παραλίες έχουν πλάτος κάτω των 50 μέτρων, το JRC επέλεξε ένα όριο 100 μέτρων για την τρέχουσα ανάλυση. "Εκτός από την υψηλή ευπάθεια στους παράκτιους κινδύνους, πολλές από αυτές τις χώρες πιθανότατα θα βιώσουν σχετικές κοινωνικοοικονομικές συνέπειες, ειδικά εκείνες που βασίζονται στις αμμώδεις ακτές ως σημαντικά τουριστικά αξιοθέατα", τονίζει η μελέτη. Το JRC έλαβε υπόψη εκτιμήσεις για τη μελλοντική αύξηση της στάθμης της θάλασσας, τις χωρικές μεταβολές της παράκτιας μορφολογίας, τις τάσεις αλλαγής της ακτογραμμής του περιβάλλοντος και τις μελλοντικές αλλαγές στους μετεωρολογικούς οδηγούς - για παράδειγμα, κύματα καταιγίδων και κύματα. Η αύξηση της στάθμης της θάλασσας είναι υπεύθυνη για το 73 έως 77 τοις εκατό της παγκόσμιας μέσης αλλαγής ακτογραμμής το 2050 και μεταξύ 73 και 85 τοις εκατό έως τα τέλη του 21ου αιώνα. Η ανθρώπινη παρέμβαση στην ακτογραμμή θα επηρεάσει επίσης ουσιαστικά το σχήμα των ακτών του κόσμου. "Πολλά παράκτια συστήματα έχουν ήδη χάσει τη φυσική τους ικανότητα να φιλοξενήσουν ή να ανακάμψουν από τη διάβρωση, καθώς η παράκτια περιοχή καταλαμβάνεται έντονα από ανθρώπινους οικισμούς", καταλήγει ο Μιχάλης Βουστούκας.

«Τα φράγματα και η ανθρώπινη ανάπτυξη έχουν εξαντλήσει την επίγεια προσθήκη ιζημάτων που φυσικά θα αναπληρώσουν την ακτή με νέο υλικό. Σε θετικό σημείο, οι ερευνητές του JRC πιστεύουν ότι η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) θα μπορούσε να αποτρέψει το 40% της υποχώρησης των ακτών.

Από άποψη μήκους παραλιών που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, η Αυστραλία κινδυνεύει περισσότερο, καθώς απειλούνται σχεδόν 12.000 χιλιόμετρα με άμμο. 'Αλλες χώρες επίσης μπορεί να έχουν μεγάλες απώλειες, όπως ο Καναδάς, η Χιλή, το Μεξικό, η Κίνα και οι ΗΠΑ. Σήμερα οι αμμώδεις παραλίες καταλαμβάνουν πάνω από το ένα τρίτο της παγκόσμιας ακτογραμμής και έχουν μεγάλη κοινωνικο-οικονομική σημασία ως πόλοι οικονομικής-τουριστικής ανάπτυξης και αναψυχής. Επίσης αυτές οι παραλίες παρέχουν φυσική προστασία των ακτών από καταιγίδες και κυκλώνες.